Kış Masalları’nı hatırlıyor musunuz? Koronavirüs salgınından hemen önce başladığımız ve beni çok heyecanlandıran bir projeydi. Kolları kitap okuyup piyano dinleyeceğimiz bir kış akşamının hayaliyle sıvamıştık. Emanet Zaman‘ı şömine önünde okuduğum saatler, Fatma Pınarbaşı’nın piyanoda gezinen parmaklarından içimize yayılan müzik, odayı ve beni sarmalayan sizler… Tüm bunlar asırlar öncede kaldı sanki. Oysa aradan şunun şurası sadece üç sene geçti. Ayrı gayrı geçen o üç senede ben üç kitap yazdım: Yağmur’dan Sonra, Yitik Ülke ve son olarak da Çember Apartmanı. Bir tane de derleme hazırladım: Evden Kaçmanın Yolları.
Görüşemediğimiz son üç senede karanlık bir kuyunun girdabında kaybolur sanki… Yaşamın gazı kaçtı. Hayaller rafa kalktı. Sonra oradan onları indirmeye gücümüz yetmedi. Vücut kaslarımız kadar hayal kaslarımız da yumuşadı. Sanal buluşmalardan doyumsuz ayrıldık. Bitkinlik bitmedi. Üzerine dünyanın hali: Salgın, savaş, küresel fakirleşme, yangınlar, iklim krizi.
Çember Apartmanı çivisi çıkmış bu dünyada bir ümit arayışının romanı. Küçük zaferleri önemseyen bir hikaye. Düştüğü yerden tekrar tekrar kalkan çakı gibi 75’lik Periklis’in Tarlabaşı’nda geçen hikayesi. Bir isyan, bir direniş.
İstedik ki Kış Masalları için yeniden buluşmaya Çember Apartmanı ile başlayalım.
28 Ocak Cumartesi saat 14:00’de, Kış Masalları için yeniden bir araya geliyoruz. Hem de sürprizli bir mekanda. Özel Zoğrafyon Rum Lisesi’nin geniş yürekli müdürü Yanis Demircioğlu Kış Masalları için bize okulu açıyor. Bu büyülü mekanda, piyanist dostum Alper Erdoğan’ın müziği eşliğinde sizlere Çember Apartmanı‘ndan bölümler okuyacağım.
Bu buluşmaya gelmeden önce lütfen lütfen Çember Apartmanı‘nı okuyup bitirmiş olmanızı rica ediyoruz. Periklis’in dünyasını bilen dostlardan oluşan bir çember kuralım istiyoruz. Ayrıca kitabın sonundan da parçalar okuyacağız. Sonra sorularınızı yanıtlayacağım. Sohbet edeceğiz. Hasret gidereceğiz. Etkinliğimiz iki saat kadar sürecek.
Kış Masalları’nın sosyal medyada ilan etmeden önce size haber vermek istedim. Kontenjan sınırlı. Kayıt olmak için şu email adresine lütfen yazınız: cemberapartmani@gmail.com
Biz sizi kayıtla ilgili olarak oradan yönlendireceğiz.
Kış Masalları 2023
Piyano eşliğinde Çember Apartmanı’ndan pasajlar
28 Ocak 2023 Cumartesi
14:00
Özel Zoğrafyon Rum Lisesi, Beyoğlu
Bilet: 150TL
Öğrenci: 100TL
Zoğrafyon Rum Lisesi öğrencileri, öğrenci velileri ve öğretmenlerine ücretsiz.
İşte! Beni çok heyecanlandıran bir Çember Apartmanı etkinliği. İstos Yayınları’nın Beyoğlu’danki yuvasında dostum Ayşe Ozil ile Bay Periklis’i, Beyoğlu’nu, İstanbullu Rumları ve edebiyatı konuşacağız. Kitabı okuyanlar bilir: Bay Periklis anılarını İstos Yayınları için kaleme almaktadır. Şimdi onların yayınevine biz Bay Periklis ile konuk oluyoruz. Gelirseniz beni çok mutlu edersiniz. Yılbaşından önce son bir defa görüşelim. İyi yıl dileklerimizi de canlı canlı birbirimize iletelim.
“My sadness for all things lost, my sorrow for an Istanbul and Beyoglu lost, but exist in my memory.There were moments I was feeling I was at the edge of a real and non real world.
As for the novel. I loved, as already I mentioned, the setting, the way Defne moves in time, her language, her writing, her characters. The loneliness of Mr Perikles, the way he realises the truth about himself. He is an old man, he knows it, but not in his heart, he falls in love, he believes in life. The grandeur of humans!”
Stella Vretou, Author
The Circle can be read as an elegy to bygone Istanbul. The main character of the novel, a Greek-Rum Istanbulite in his mid-seventies, named Periklis Drakos, embarks on writing about his life, his dreams, and reckonings through the pen of his young neighbor Leyla. The opening of the novel bears witness to the onset of the Covid-19 pandemic. Periklis, who has fallen for Leyla, is confined to the Circle Building, an old building in Istanbul’s cosmopolitan Beyoğlu neighborhood, where Periklis was born and grew up. Isolated from the world, save a few neighbors with whom he still interacts, he turns his attention to the architectural and decorative details of the Circle Building, such as the leaded glass windows, floor mosaics, the antiquated elevator, and the shadowy corners. The novel conjures up the past through these material details as well as the depiction of the interiors. The ornaments adorning the building and the old-fashioned furniture point toward an irretrievable past, and they imbue the narrative with subtle nostalgia and melancholy.
At the same time, the name “Circle,” evokes the circular structure of life, a revolving or return to the beginning. While one thread of the narrative gives testimony to the early weeks of the pandemic, another thread represents the radical transformation that Istanbul has undergone in the twentieth century: as a result of this process, the neighborhoods, demographic texture, and culture of the city gradually changed, leading to a visible decline.
In the present time of the novel, the urban gentrification movement of the twenty-first century is about eradicating the old identity of Istanbul. Seen against this backdrop, Beyoğlu, or Pera– as the neighborhood was called in the past—, considered the heart of Istanbul’s lost multicultural life, emerges as a major character of the novel. With its architecture and social fabric, the site becomes the central metaphor for the transformations Istanbul has experienced since the last century. As a novel of decline, The Circle has an aged man as its narrator. Clearly, due to his long life span, the narrator has lived through and retained in his memory the city’s past. However, this choice implies more: Periklis is the hero who, despite the urban decay, and despite having been subjected to the politics of oppression and intimidation due to his minority identity, has retained his integrity. Not only does he stand upright but is surprised to find himself falling in love with the much younger Leyla at the threshold of his seventy-fifth birthday. Through its multilayered dimensions, The Circle presents a reflection on home, belonging, memory, and identity.
It is a novel of friendship, passion, resistance, and hope, as it is a narrative of melancholy and mourning. The novel is inspired by Marquez, Nabokov, Kafka, Proust, and Pamuk, and at times we can find subtle greetings sent to these beloved writers.
“tarlabaşılı bir rum ailesinin oğlu periklis’in hikâyesini ve değişen istanbul’u anlatacak…” Ekşi Sözlük (100922)
Yeni romanım Çember Apartmanı bu hafta çıkıyor!
Dahası, yanında ilk romanım Saklambaç’ın Doğan Kitap’tan yeni baskısını da getiriyor. Neden? Çünkü ilk romanımda bizimle Saklambaç oynayan Leyla, Çember Apartmanı’nda ortaya çıkıyor. On sene sonra.
Bu iki romanın çıkışını hep beraber kutlayalım istiyorum. Hepiniz davetlisiniz.
Ne zaman:
16 Ekim Pazar saat 17:00
Yer:
Zoğrafyon Rum Lisesi, Galatasaray- İstanbul (Dikkat! Bu bir Beyoğlu romanıdır)
“Tarlabaşılı bir rum ailesinin oğlu periklis’in hikâyesini ve değişen istanbul’u anlatacak…”
Ekşi sözlük 10 Eylül 2022
ARKA KAPAK
Defne Suman’ın İstanbul’un son yetmiş yılında dolaşan, hikâyesinde hüznün ve matemin olduğu kadar dostluğun, direnişin ve ümidin de yer aldığı yeni romanı Çember Apartmanı, Doğan Kitap’tan çıktı.
Yitip giden İstanbul’a bir ağıt niteliğindeki Çember Apartmanı, İstanbullu Rum Periklis Drakos’un anılarını, hem aşk ile tutkunun hem de acıyla kaybolan Beyoğlu’nun hikâyesini anlatıyor.
Yetmiş beş yaşındaki İstanbullu Rum Periklis Drakos, koronavirüs günlerinde, doğup büyüdüğü Çember Apartmanı’ndaki dairesinde anılarını kaleme almaya başlar. Mahallede kendine bir ev arayan Leyla’ya ilk görüşte âşık olur. Artık anılarını kendini Leyla’ya anlatmak için yazacaktır.
“Yağmur bastırmıştı. Temrin Yokuşu’ndan Dolapdere’ye içinde çalı çırpıyla seller akıyordu yine. İstanbul gri bir perdenin ardında yitip gitmişti. Tam da bana lazım olan dekor. Kalemi elime aldım. İnce mavi mektup kâğıtlarımın kırışıklıklarını elimle düzelttim. Yazdıkça Leyla’yı daha çok düşünüyor, onu düşündükçe daha çok yazmak istiyordum. Böyle bir çemberin içinde bulmuştum kendimi. Belki de matemin panzehriydi aşk.”
Defne Suman’ın İstanbul’un son yetmiş yılında dolaşan, hikâyesinde hüznün ve matemin olduğu kadar dostluğun, direnişin ve ümidin de yer aldığı yeni romanı Çember Apartmanı, Doğan Kitap’tan çıktı.
Yitip giden İstanbul’a bir ağıt niteliğindeki Çember Apartmanı, İstanbullu Rum Periklis Drakos’un anılarını, hem aşk ile tutkunun hem de acıyla kaybolan Beyoğlu’nun hikâyesini anlatıyor.
Yetmiş beş yaşındaki İstanbullu Rum Periklis Drakos, koronavirüs günlerinde, doğup büyüdüğü Çember Apartmanı’ndaki dairesinde anılarını kaleme almaya başlar. Mahallede kendine bir ev arayan Leyla’ya ilk görüşte âşık olur. Artık anılarını kendini Leyla’ya anlatmak için yazacaktır.
“Yağmur bastırmıştı. Temrin Yokuşu’ndan Dolapdere’ye içinde çalı çırpıyla seller akıyordu yine. İstanbul gri bir perdenin ardında yitip gitmişti. Tam da bana lazım olan dekor. Kalemi elime aldım. İnce mavi mektup kâğıtlarımın kırışıklıklarını elimle düzelttim. Yazdıkça Leyla’yı daha çok düşünüyor, onu düşündükçe daha çok yazmak istiyordum. Böyle bir çemberin içinde bulmuştum kendimi. Belki de matemin panzehriydi aşk.”
Sevgili Sezen Aksu’nun yeni yılımızı kutlarken bize söylediği “Ne Şahane Bir Şey Yaşamak” parçası etrafında dönen tartışma canım ülkemin kimi acınası kesimlerinin cahilliğini iyice ortaya çıkardığı için manidar.
Sezen Aksu parçada diyor ki
“Acısıyla Tatlısıyla
Ne güzel şey yaşamak.”
Bu sırada fonda Sezen’in sanat hayatı boyunca çekilmiş filmlerinden kareler görüyoruz. Görüyoruz biliyoruz ki bu bizim hayatımız. Çünkü hepimiz Küçük Serçe ile büyüdük, aşka, yaşama, acıya onun sözlerini tekrar ederek kanat açtık. Fonda geçen film bizim hayatımız ve o hayatı beraber yaşamış olduğumuz için evet NE GÜZEL ŞEY YAŞAMAK…
Neyse gelelim meşhur dizeye…
“Binmişiz bir alamete, gidiyoruz kıyamete… “(Buraya kadar itirazı olan var mı? Varsa lütfen ve zaten “Don’t Look Up” sizler)
Devam ediyor parça:
“Selam söyleyin o cahil Havva ile Adem’e”…
Zurnanın zırt dediği yer bu dizeymiş… Kadının evinin önünde kamp kurmadan önce bir okusanız ya rendice ruhlar! Mesela Kuran, mesela Eski Ahit, mesela İncil… Ne diyor bir baksanız. Vedalara bile bakabilirsiniz.
Hepsi de aynı şeyi söyler:
Istırabın sebebi cehalettir. Cehalet HAKikati görememekten gelir. Bunun Sanskrit karşılığı A-vidya’dır. Vidya bilgidir. Avidya- Bilmemek. Yani cehalet. Yaradılış (Genesis) bölümünde Havva ile Adem cahill oldukları için elmayı yemişlerdir. Tanrının onlara sabredin, vakt, gelince elbet yiyeceksiniz ama henüz hazır değilsiniz sözünü dikkate almadıkları için başlarına gelmiştir gelenler. Yedikleri anda hissettikleri ilk yeni duygu UTANÇ olmuştur. Tanrının ışığında, bilginin ışığında yaşarken utanç denen duyguyu tanımazlar. KENDİNİ BİLMEZLİKLERİ (öz- cehalet mi diyelim?) yüzünden o elmaya yeltenmişlerdir.
Kutsal kitaplardır onları masumiyetten utanca taşıyan cahilliklerini bize anlatan. Sezen Aksu değil.
O günden beri insan a-vidyayı, bilgi-sizliği, cahilliğini aşarak tanrıyı, Hak’kı, ışığı, gerçeği aramaktadır. Bunu bilmeyenler gidip Sezen Aksu’ya saldıran KARA CAHİLlerdir. Madem RTÜK yasak koydu bu elmaya… Biz buradan dinleyelim. Dinletelim. Kimler okuyor beni? Yine topu aramızda döndürüyoruz tabii ama olsun…
I grew up in Istanbul, The New York city of Turkey. Being immersed in the rich, layered history of my own town and in the imminent vibrancy of it at the time of my youth I didn’t pay much attention to Smyrna (Izmir), the third biggest city of Turkey. For me it was a nice seaside town which we passed by in our family car when we traveled for summer holiday.
I must have been 30 years old when I first (I say “first” because I read it countless times after that first round) read Jeffrey Eugenides’ Middlesex. I was traveling the world with a backpack, and I found the book (or did it find me?) in a guesthouse in Vientiane, the melancholic capital of Laos. Having nothing else to do in the boiling hot of Southeast Asian afternoons I started Middlesex on my bed in the guesthouse which must have been a colonial mansion in the times of Indochina.
And where did I myself all of a sudden? Back in my own country! In Turkey. In Bursa, a town that is only a few hours’ drive from Istanbul. As I turned the pages the story moved on to Smyrna and all of a sudden I was in a new world that I never knew existed.
I didn’t leave the guesthouse that afternoon and kept reading until there was not enough light in my room. Back then electricity was sporadic in Laos and my room didn’t happen to have any. I took the book with me as I headed for Luang Prabang the next day. I was traveling on the backs of crowded pickup trucks with babies and chickens. Long and winding roads of Laos heading from south to north were making inexperienced travelers sick, but I was not there anymore!
I was in Smyrna. It was 1922. The month of September. I was with Desdemona and Lefty. I was in the quay of Smyrna. I was sharing a piece of bread with them. I was with the Greek villagers who were piled up at the waterfront of Smyrna waiting for ships from Greece to save them. They didn’t know ships were never going to arrive. I was sitting next to Desdemona who was sitting on a suitcase and smiling at Lefty. I saw her long black braids and I saw the fear in her eyes.
I kept on reading as the truck that took me from Vientiane to northern Laos kept winding around the mountains. I read the chapters on fire. Of course, I knew about the fire. It the “The Great Fire of Smyrna” which I learned at school. But this time the story was different. It was not what I read in the history books. There were civilian victims, children, old men and women drowning or burning in Smyrna. Desdemona and Lefty were trapped between the sea and the city that was burning and the flames were approaching to the people who were piled up on the shore, hundreds of thousands of them.
By the time I finished the Smyrna chapter, Middlesex was just beginning. The two main characters were saved from the Great Fire of Smyrna and made their way to Detroit, to the new world where the rest of the book unfolds.
I was deeply shaken by what I read. For it was the reversal of everything I knew. Turkish official history recognizes September 1922 as the emancipation of Smyrna from a three year long Greek occupation which had taken place from 1919 to 1922. History books in my country mention the atrocities of the Greeks against Turks but nothing was ever mentioned about the massacres against the Christian populations of Smyrna and whereabouts. I vaguely knew something about Smyrna being a “Greek town” during Ottoman times but that was long time ago.
The truth that I had known but never realized that I did, came back to me with Middlesex. There was once a beautiful harbor town called Smyrna. People of Smyrna spoke five languages and laughed a lot, four religions existed side by side and people enjoyed their rose smelling city. Smyrna was cosmopolitan, cultured, elegant. It was the pearl of the Levant. It was the Paris of the East. It was destroyed and killed by nationalism. It was reduced to a place where only one language is spoken and no more variety of religions living side of side. Here is what Eugenides describes it:
“And did I mention how in summer the streets of Smyrna were lined with baskets of rose petals? And how everyone in the city could speak French, Italian, Greek, Turkish, English, and Dutch? And did I tell you about the famous figs, brought in by camel caravan and dumped onto the ground, huge piles of pulpy fruit lying in the dirt, with dirty women steeping them in salt water and children squatting to defecate behind the clusters? Did I mention how the reek of the fig women mixed with pleasanter smells of almond trees, mimosa, laurel, and peach, and how everybody wore masks on Mardi Gras and had elaborate dinners on the decks of frigates?
I want to mention these things because they all happened in that city that was no place exactly, that was part of no country because it was all countries, and because now if you go there you’ll see modern high-rises, amnesiac boulevards, teeming sweatshops, a NATO headquarters, and a sign that says Izmir . . .” (Eugenides, Jeffrey. Middlesex: A Novel . Farrar, Straus and Giroux. Kindle Edition.)
I kept traveling up North toward the Chinese border of Laos with Middlesex under my arm. As I turned its pages, I found myself dreaming about Smyrna, what it was once upon a time: Levantine ladies in lush gardens and Greek youth in small wooden boats under moonlight, Muslim neighborhoods with its narrow streets and the famous quay with cafes, theatres and its happy people. I wished there were more chapters of Smyrna in Middlesex but Smyrna was burned down to ashes and the story moved on just like life did.
Orhan Pamuk’s novel New Life begins with this famous sentence: “One day I read a book and my whole life changed.”
Same thing happened to me and the book was Jeffrey Eugenides’ Middlesex.
Many years later when I was jutting down some notes for a new novel, Middlesex came back to me. At that time historical fiction was the last thing on my mind. And yet this is maybe one of the most amazing things of literary writing. You never know where it is going to take you. As you plan your chapters and plot, new characters pop out of nowhere. Even if you try not to follow them, they kept on “bugging” you in your dreams and daydreams until you let them guide the pen.
That is how Scheherazade came into my life. No, she was not the famous Scheherazade of the Arabian nights. She was just a distant aunt in another novel that I was working on. An old aunt who lives in a dilapidated mansion in Izmir. She didn’t speak and nobody knew her age. Yet she too, had a story to tell.
Then I remembered my wishful reading of Middlesex in the smoky mountain villages of Laos. I remembered how I wished there were more chapters of the old Smyrna before it was destroyed. Well then, it was my turn to create that world on paper. Because it was only through imagination, I was going to satisfy this deep desire. That is how I reconstructed the old Smyrna in a book. Through my writing and research, I managed to walk on its streets and went inside the houses and grand hotels, lived in it for a little while.
Then it was time to face the inevitable end. I had to destroy this beautiful town; I had to kill some of my characters because that is what history does to us. It was time to tell the loss. At that point all my characters started talking all at once. They all wanted to tell me the destruction of Smyrna, how war and politics took lives of loved ones and the harmony.
Some days my fingers got so tired from typing and inside my head the characters kept talking.
Other days I simply sat down and wept.
At the end from the ashes of Smyrna was born the Silence of Scheherazade as a distant relative of Middlesex, forever in gratitude for the inspiration.
Smyrna early 1920s
—
Defne Suman was born in Istanbul and grew up on Prinkipo Island. She gained a Masters in sociology from the Bosphorus University then worked as a teacher in Thailand and Laos where she studied Far Eastern philosophy and mystic disciplines. She later continued her studies in Oregon and now lives in Athens with her husband. The Silence of Scheherazade was first published in Turkey and Greece in 2015 and is her English language debut.
10 gündür Yunanistan’ın Zakynthos adasında bir Yazar Evi’nde kalıyorum. Yazar Evi nedir diyecek olursanız, biz kafamızı sadece yazdığımız metinlere yoralım diye dünyanın çeşitli yerlerine kurulmuş evler diye tarif ederim. Türkiye’de de var. İtalya’daki kimi yazar evleri kaleli, kuleli şatolarda. Oralarda onlarca yazar beraber kalıp akşam yemeklerini uzun masalarda yiyorlarmış (bir zamanlar) diye duymuştum. Bizim Zakynthos Author’s House ise iki odalı bir yazar evi. İki odayı birleştiren alanda açık mutfak ve oturma odası var. Oturma odasında kütüphane. Bugüne kadar buraya gelmiş, burada kalmış yazmış yazarların eserleri kütüphaneye dizilmiş ve tabi pek çok başka kitap da var.
Ben buraya bir bavul kitapla geldim. Araştırmam için gerekli diye düşündüm. Sonra da -tabi ki- o kitapların kapaklarını açmadım, kütüphaneden çektiğim başka bir kitabı okumaya daldım. Pazartesi sabahı bavula doldurup getirdiğim gibi Atina’ya geri götüreceğim.
Kahvaltı Sofrası
Yazar Evi’nde geçirilecek bir süre benim en büyük hayallerimden biriydi. Yaz başında bir gece, ruhumu daraltan günlük hayattan, yakamı bırakmayan kıstırılmışlık hissinden kurtulmak için yattığım yerde Avrupa’daki yazar evlerini araştırdım internetten. Bir de ne göreyim Yunanistan’ın Zakynthos adasında, burnumum dibi sayılacak bir mesafede (ben Almanya’ya, İsveç’e, Cebelitarık’a filan gitmeye de hazırdım) bir yazar evi. Sabaha cayarım diye hemen oracıkta, uykusuz yatağımda başvuru formunu doldurdum. Her yazar evinin kendince şartları var. Bilindik bir yayınevinden basılı en az üç kitabınız olması mesela bunlardan biriydi buraya başvururken.
Sabah uyandım bir de baktım kabul gelmiş. 31 Ağustos-13 Eylül arası seni bekliyoruz diyorlar. Cüzzi bir konaklama ücreti ödüyorsun, yol ve yemek masrafları da cebinden çıkıyor ama olsun. 18 aylık kedili kocalı bir ev yaşamından sonra iki hafta tek başıma kalacağım ve benden tek beklenen şey bu iki haftada yazmak! VAy canına dedim. Ben romanımı bile bitiririm orada iki haftada!
Kedilerin, kocanın bakımı için düzenlemeler yapıldı. Ardımda bıraktıklarımın başına dünyanın yıkılmayacağına ikna olmam biraz zaman aldı. Birkaç defa “ben gitmeyeyim en iyisi” dedim. Ama sonunda gittim. Bensiz de dünyanın döneceğine inanmam lazımdı çünkü.
Buraya vardığımda anneme telefonda dedim ki yarından tezi yok rutinimi oluşturuyorum ve her gün aynı saatte aynı şeyleri yapmak üzere kampa giriyordum. Annem de dedi ki “biraz oluruna bıraksan?”.
İlk planım şöyleydi: Sabah 5:30 kalkış. Brahma Muhurta yakalamaca. Kahve. 6’da yogaya başlama. 7:20’de güneş doğarken yogayı bitirip denize yolculuk. Sabah yüzmesi ve o plajda yazılan sabah sayfaları. 10’da eve dönüş. 11’de yazmaya oturma. 5e kadar yazma. 5te akşam yemeği ve hemen sonra akşam yüzmesi, adayı gezme, vs. Akşam eve dönünce bir saat idari işler. Dokuzda yatış.
Ne kadar masum, ne kadar kolay görünüyor değil mi?
Kaç gün bu plana sadık kaldım dersiniz?
Sıfır
Evet, sanki içimde asi bir ergen yaşıyor. Ben alarmı kurdukça o uyuyor. Ben haydi şimdi plaj saati diyorum, ona ilham geliyor, saatlerce yazıyor. Uyumadan önce yarım saat kitap okuyalım diyorum, elinden telefonu bırakmıyor. Böyle bir ben var benden içeri yani. Benden ötede değil, otuz yıl geride kalmış bir ergen.
Ama yazınca o mu yazıyor ben mi yazıyoruz bilmiyorum. Çünkü ergenimle ben bilgisayar başına geçince yazdık. Epeyce bölümü yoktan varettik. Varolan bölümlerin üzerinden geçtik, tertipledik. Küçük bir okuma grubunda yeni yazılan bölümleri test ettik, onay aldık. O halde yola devam.
Zakynthos Yunanistan ile İtalya arasındaki Adriatik denizinde bir ada. Turkuaz renginde denizi bana Büyükada’yı anımsatan çam ormanları var. Her yer zeytinlik, incir ve çam. Yazar evimiz bir köyde. Sabah yokuş yukarı vurursanız sokaklarında tavukların, ördeklerin, hindi ve hatta tavuskuşlarının gezindiği eğri büğrü yollardan geçiyorsunuz. Zeytin-incir-zeytin-incir-çam-begonvil-zeytin-incir-zeytin-incir diye düşünün ve geceden de biraz yağmur yağmış olsun, sabah güneşinde hepsi koksun. Manzaraya hakim oldunuz mu?
Yazmaktan yorulunca buraya geliyorum. Marathia Plajı
Benim buraya varmamdan iki gün sonra Mikis Theodorakis’in ölüm haberini aldım. Annem telefonda söyledi. O söyleyince arabayla adayı gezdiğim ilk günüm boyunca araba radyousunu ayarladığım ERT 2’nin (Yunanistan’ın TRT2si) neden sadece Theodorakis çaldığı da açığa kavuştu. Bu acı haberi annemden almam da manidar oldu. Beni Theodorakis ile tanıştıran annemdi. Bizim evde plakları vardı ve çok dinlenirdi. Livaneli, Faranduri, Theodorakis üçlüsü çocuk kalbimde pek kıymetli bir hazineydi. Bugün hâlâ üçünün bir araya geldiklerinde icra ettikleri müziği hiç sıkılmadan dinlerim.
Sonra annem Mete babam ile evlendi. Mete babamın arkadaşlarıyla tanıştık ve onlarla uzun otomobil yolculuklarına çıktık. Mete babamın yakın dostları Ayşın ve Atilla Yücel’di. Kızları Yasemin ile ilk görüşte birbirimizi sevmiştik. Artık havamız mı, suyumuz mu, yıldızlarımız mı, mayamız mı bilmiyorum ama bir şeyimiz tutmuştu ve bugüne kadar da hiç kopmadı o gün tutan maya. Dün telefonda hesap ettik. Tam 38 sene önce bir Eylül günü tanışmışız.
Uzun otomobil yolculuklarında biz mayası tutmuş kızları bir arabaya koyarladı. Bizim araba ya da Yücel ailesinin arabası, fark etmez. Biz Yasemin ile arkada yan yana oturduğumuz sürece kimin arabasında gittiğimizin hiç önemi yoktu. Yolları hep çok uzun hatırlıyorum. Saatlerce çam ormanlarının içinden geçerdik, kıvrılan dağ yollarında ilerlerdik. Çok güzel pansiyonlar vardı yolların sonunda. Yasemin ile beni aynı odaya koyalardı. Oysa ne küçüktük. Ne mutluyduk baş başa kaldığımız pansiyon odalarında. Sabah kahvaltıdan sonra yine yollara düşülürdü. Biz bir arabanın arka koltuğunda, dizlerimizin arkasından şıp şıp terler akarken denize gireceğimiz o bakir plajın yolunu gözlerdik.
Tüm bu yollar, yolculuklar boyunca hangi arabada giderksek gidelim Livaneli, Theodorakis, Faranduri üçlüsünün kasedi mutlaka bir defa çalardı. Biz Yasemin ile Türkçe şarkıları çoktan ezberlemiştik. Faranduri ile söyleyecek kadar Yunanca bile ezberlemiş olabiliriz.
Theodorakis’in ölümü üzerine Yunanistan üç günlük yas ilan etti. Ben çam ormanları arasından adayı gezerken ERT2 sadece Mikis’in parçalarını çaldı. Onunla beraber çalışmış müzisyenlerle röportajlar yayınladı. Yediden yetmişe bir ulusun, dört kuşağının birden yüreğinde yer etmiş çok az sanatçı vardır dünyada. İki gün önce Atina’daki tören sırasında binlerce insan yağmur çamur dememiş, içeri alınmadıkları kilisenin önünde saatlerce Mikis Theodorakis’in şarkılarını bir ağızdan söylemişler. Zülfü Livaneli de oradaymış tabii. Yanında Maria Faranduri ile beraber.
Onlar üstatı Atina’da uğurlarken ben de ERT2 eşliğinde arabamı çam ormanlarının içinden enfes renkteki denize indirirken kendimce veda ettim Theodorakis’e. Yunanistan’la ilk temasım onun müziği olmalıydı. Plak kapakları hâlâ gözümün önündedir. Tüm hayatımız boyunca yanımızda yürümüş insanların ölümü beni yalnızlaştırıyor. İçinde beraber yolculuk ettiğimiz trenden tanıdıklarım iniyor. Tanımadığım, çocukluğuma dokunmamış başkaları trene biniyor. Onlarla da anlaşıyoruz elbette ama bir arabanın arka koltuğunda Theodorakis dinlenerek geçen yolculukların hissini bilen dostlarla bağlandığımız yerden bağlanamıyoruz yenilere. Bu da dünyanın hali işte.
Üç günüm kaldı. Pazartesi sabahı Atina’ya, eve, kocaya, kedilere dönüş.
Roman ne vaziyette? İlk taslağı bitirecektik hani? Neye niyet neye kısmet. Üçte birini geride bıraktık. Hızımızı aldık ama bir defa, bundan sonrası heya mola.
Sevgilerimi yolluyorum. Siz de her neredeyseniz oradan bana kısaca yazın olur mu?
Defne.
not: Zakynthos Yazar Evi’yle ilgili bilgi de vereyim azıcık. yazar dostlarım başvurup gelmek isterler belki.
Here are the reviews from the brilliant book bloggers who read my English debut The Silence of Scheherazade! I am sending you a all my gratitude from the bottom of my heart!
‘I was submerged into the culturally rich and atmospheric city of Smyrna from the offset. This is an epic saga abundant in history and infused with love, loss and despair as each character is brought to life… Defne Suman is a true storyteller as each page, each sentence flowed with perfection making it difficult to put down.’
‘I fell in love with the Suman’s marvellous, evocative writing.’
‘The cultural background was a massive YES for me. I felt I could almost smell and see certain passages of this novel or even listen to the busy and the overcrowded streets here.’
‘In a cast of characters, the most standout for me was the historical figure of the city of Smyrna. She acts as a source of strength, beauty, and truth – a home and refuge for so many. ‘
‘Defne writes in such a beautiful, lyrical fashion that instantly draws me into the plot. Every sight, sound and smell is so easy to conjure in my mind which makes this book a dream to read. I adore the amount of detail that has been added to bring these characters to life – they’re all complex and whole, it’s hard not to believe that they existed!’
‘Throughout the novel there is an underlying tension – as the reader you know what is coming, yet when the devastating tragedy arrives it’s written so powerfully that there are moments that genuinely take your breath away. But there are also real moments of beauty, like the epilogue which tied everything off perfectly for me.’
It explores so many important themes and really dives into the relationships and loyalty between the families. I’d recommend this if it intrigues you! ⠀
‘this is one of the most beautifully written books I’ve ever read.’
‘There is something so unique about the way that history is told through the pages, that made this to be a very compelling read. During some chapters I had to stop and take a breath because there was so much beauty delivered only through a few words that blew my mind.’
‘I was gripped with curiosity about this cast of compelling characters and this story of grand scale, all set at the heart of the Ottoman empire. Suman tells this epic with languishing, exquisite, stark, tragic and careful details.’
‘The Silence of Scheherazade is a wonderfully crafted and hard-hitting read that’s most definitely one to look out for for fans of historical fiction and the nature of storytelling. Highly recommended!’
‘I must say that while I’ve not read the original text of this story, I think the translation of this book has been done brilliantly as you really can’t tell that it’s transitioned from another language. The prose and dialogue flow naturally…’
‘It is beautifully written, culturally rich and it has a gorgeous poetic writing style. The book has its own unique atmosphere which is evident from the very first page.’
‘Breathtaking, historical, emotional, delicate, educational, engaging, dark and complex but beautifully written and just altogether a pure genius of a masterpiece and that’s just a few descriptive words I can give to you.’
İnsanlık Hâli 