Today is my stop on the blogtour for 𝗧𝗛𝗘 𝗦𝗜𝗟𝗘𝗡𝗖𝗘 𝗢𝗙 𝗦𝗖𝗛𝗘𝗛𝗘𝗥𝗔𝗭𝗔𝗗𝗘 by Defne Suman. Thank you to Jade at House of Zeus for having me along on the tour, and for sending me a proof copy of the book. – 𝗪𝗵𝗲𝗻 𝗜 𝗲𝗺𝗲𝗿𝗴𝗲𝗱 𝗳𝗿𝗼𝗺 𝘁𝗵𝗲 𝗮𝘀𝗵𝗲𝘀 𝗼𝗳 𝘁𝗵𝗲 𝗽𝗮𝗿𝗮𝗱𝗶𝘀𝗲 𝗹𝗼𝘀𝘁 𝗧𝗵𝗲𝘆 𝘀𝗮𝗶𝗱 𝗺𝘆 𝗻𝗮𝗺𝗲 𝘄𝗮𝘀 𝗦𝗰𝗵𝗲𝗵𝗲𝗿𝗮𝘇𝗮𝗱𝗲. 𝗢𝗻𝗲 𝗵𝘂𝗻𝗱𝗿𝗲𝗱 𝘆𝗲𝗮𝗿𝘀 𝗵𝗮𝘃𝗲 𝗽𝗮𝘀𝘀𝗲𝗱 𝘀𝗶𝗻𝗰𝗲 𝗺𝘆 𝗯𝗶𝗿𝘁𝗵 𝗕𝘂𝘁 𝘁𝗵𝗲 𝗲𝗻𝗱 𝗼𝗳 𝗺𝘆 𝘀𝗶𝗹𝗲𝗻𝗰𝗲 𝗛𝗮𝘀 𝗻𝗼𝘁 𝗰𝗼𝗺𝗲. – The Silence of Scheherazade tells the story of four families – a Levantine, a Greek, A Turkish, and an Armenian family – in the ancient city of Smyrna, in the wake of World War 1. – 𝗔 𝘀𝘁𝗼𝗿𝘆 𝗶𝘀 𝗻𝗼𝘁 𝘁𝗼𝗹𝗱 𝘄𝗶𝘁𝗵 𝘄𝗼𝗿𝗱𝘀 𝗮𝗹𝗼𝗻𝗲. 𝗗𝗼𝘇𝗲𝗻𝘀, 𝗵𝘂𝗻𝗱𝗿𝗲𝗱𝘀 𝗼𝗳 𝗺𝗶𝗻𝘂𝘁𝗲 𝗱𝗲𝘁𝗮𝗶𝗹𝘀 𝗰𝗼𝗺𝗽𝗹𝗲𝗺𝗲𝗻𝘁 𝘁𝗵𝗲 𝘄𝗼𝗿𝗱𝘀. 𝗢𝗻𝗹𝘆 𝘀𝗼𝗺𝗲𝗼𝗻𝗲 𝗹𝗶𝗸𝗲 𝗺𝗲, 𝘄𝗵𝗼 𝗵𝗮𝘀 𝗴𝗶𝘃𝗲𝗻 𝘂𝗽 𝘄𝗼𝗿𝗱𝘀, 𝗰𝗮𝗻 𝗸𝗻𝗼𝘄 𝘁𝗵𝗶𝘀.The story opens in September 1905, at a moment that impacts all four families, and sets them on a trajectory, sealing their fate: Scheherazade is born, from a Mother who is high on opium, and at the same time an Indian spy arrives, sent on a secret mission by the British Empire – not that he seems to be a very good spy! – 𝗜𝘁 𝘄𝗮𝘀 𝘁𝗵𝗲 𝗺𝗼𝗻𝘁𝗵 𝗼𝗳 𝗦𝗲𝗽𝘁𝗲𝗺𝗯𝗲𝗿. 𝗕𝘂𝘁 𝘁𝗵𝗮𝘁 𝘄𝗮𝘀 𝗮 𝘃𝗲𝗿𝘆 𝗱𝗶𝗳𝗳𝗲𝗿𝗲𝗻𝘁 𝗦𝗲𝗽𝘁𝗲𝗺𝗯𝗲𝗿. 𝗜𝘁 𝘄𝗮𝘀 𝗱𝗶𝗳𝗳𝗲𝗿𝗲𝗻𝘁 𝗯𝗲𝗰𝗮𝘂𝘀𝗲, 𝗼𝗻 𝘁𝗵𝗲 𝗻𝗶𝗴𝗵𝘁 𝗜 𝘄𝗮𝘀 𝗯𝗼𝗿𝗻, 𝘁𝗵𝗲 𝗰𝗶𝘁𝘆’𝘀 𝗱𝗼𝗺𝗲𝘀, 𝗺𝗶𝗻𝗮𝗿𝗲𝘁𝘀, 𝗮𝗻𝗱 𝘁𝗶𝗻𝘆 𝗵𝗼𝘂𝘀𝗲𝘀 𝘄𝗶𝘁𝗵 𝗰𝗲𝗿𝗮𝗺𝗶𝗰-𝘁𝗶𝗹𝗲𝗱 𝗿𝗼𝗼𝗳𝘀 𝘀𝗵𝗼𝗻𝗲 𝗹𝗶𝗸𝗲 𝗴𝗼𝗹𝗱. 𝗦𝗲𝘃𝗲𝗻𝘁𝗲𝗲𝗻 𝘆𝗲𝗮𝗿𝘀 𝗹𝗮𝘁𝗲𝗿, 𝘁𝗵𝗲 𝗰𝗶𝘁𝘆 𝘄𝗼𝘂𝗹𝗱 𝗯𝗲 𝘃𝗼𝗺𝗶𝘁𝗶𝗻𝗴 𝗳𝗹𝗮𝗺𝗲𝘀 𝗹𝗶𝗸𝗲 𝗮𝗻 𝗮𝗻𝗴𝗿𝘆 𝗺𝗼𝗻𝘀𝘁𝗲𝗿. – The story itself is a great historical fiction tale, and it is clear that Suman has put a lot of research and passion into The Silence of Scheherazade.I especially liked the depiction of the family units, and the culture and customs that surround them. I always love hearing and learning about other customs, and this really added to the characterisation and immersion for me. It made the families seem very real. – 𝗗𝘂𝗿𝗶𝗻𝗴 𝘁𝗵𝗲 𝗳𝘂𝗻𝗲𝗿𝗮𝗹 𝗿𝗶𝘁𝗲𝘀 𝗮𝘁 𝘁𝗵𝗲 𝗰𝗵𝘂𝗿𝗰𝗵, 𝗵𝗲𝗿 𝗳𝗮𝘁𝗵𝗲𝗿 𝗵𝗮𝗱 𝘀𝘁𝗼𝗼𝗱 𝗴𝘂𝗮𝗿𝗱 𝗼𝗻 𝘁𝗵𝗲𝗶𝗿 𝗱𝗼𝗼𝗿𝘀𝘁𝗲𝗽 𝘀𝗼 𝘁𝗵𝗮𝘁 𝗵𝗲𝗿 𝗯𝗿𝗼𝘁𝗵𝗲𝗿𝘀’ 𝘀𝗼𝘂𝗹𝘀 𝗰𝗼𝘂𝗹𝗱𝗻’𝘁 𝗰𝗼𝗺𝗲 𝗶𝗻, 𝗯𝘂𝘁 𝘄𝗵𝗮𝘁 𝗴𝗼𝗼𝗱 𝗵𝗮𝗱 𝘁𝗵𝗮𝘁 𝗱𝗼𝗻𝗲? 𝗧𝗵𝗲 𝗴𝗵𝗼𝘀𝘁𝘀 𝗼𝗳 𝗞𝗼𝘀𝘁𝗮 𝗮𝗻𝗱 𝗠𝗮𝗻𝗼𝗹𝗶 𝗵𝗮𝗱 𝗰𝗼𝗻𝘁𝗶𝗻𝘂𝗲𝗱 𝘁𝗼 𝗵𝗮𝘂𝗻𝘁 𝗲𝘃𝗲𝗿𝘆 𝗻𝗼𝗼𝗸 𝗮𝗻𝗱 𝗰𝗿𝗮𝗻𝗻𝘆 𝗼𝗳 𝘁𝗵𝗲 𝗵𝗼𝘂𝘀𝗲 𝗳𝗼𝗿 𝘁𝗵𝗿𝗲𝗲 𝗮𝗻𝗱 𝗮 𝗵𝗮𝗹𝗳 𝘆𝗲𝗮𝗿𝘀. – The scenery and settings are also beautifully portrayed by Suman, and give a real sense of time and place. The atmosphere that these descriptions add feels tangible, and really contributes to the reader’s engrossment in the story.𝗜𝗻 𝘁𝗵𝗲 𝗺𝘂𝗴𝗴𝘆 𝗽𝗼𝗼𝗹𝘀 𝗼𝗳 𝘁𝗵𝗲 𝗻𝗲𝗶𝗴𝗵𝗯𝗼𝘂𝗿𝗶𝗻𝗴 𝗴𝗮𝗿𝗱𝗲𝗻𝘀 𝗳𝗿𝗼𝗴𝘀 𝗵𝗮𝗱 𝗹𝗼𝗻𝗴 𝘀𝗶𝗻𝗰𝗲 𝗮𝘄𝗮𝗸𝗲𝗻𝗲𝗱 𝗮𝗻𝗱 𝗯𝗲𝗴𝘂𝗻 𝘁𝗼 𝗰𝗿𝗼𝗮𝗸. 𝗚𝗿𝗲𝘆 𝗰𝗹𝗼𝘂𝗱𝘀, 𝗵𝗮𝘃𝗶𝗻𝗴 𝗱𝗿𝗮𝘄𝗻 𝘁𝗵𝗲𝗶𝗿 𝗹𝗼𝗮𝗱𝘀 𝗳𝗿𝗼𝗺 𝘁𝗵𝗲 𝘀𝗲𝗮, 𝘄𝗲𝗿𝗲 𝘀𝗰𝘂𝗱𝗱𝗶𝗻𝗴 𝘁𝗼𝘄𝗮𝗿𝗱𝘀 𝘁𝗵𝗲 𝗺𝗼𝘂𝗻𝘁𝗮𝗶𝗻𝘀, 𝗯𝗮𝘁𝗵𝗶𝗻𝗴 𝘁𝗵𝗲 𝗰𝗶𝘁𝘆 𝗶𝗻 𝗮𝗻 𝘂𝗻𝘂𝘀𝘂𝗮𝗹 𝗹𝗲𝗮𝗱𝗲𝗻 𝗹𝗶𝗴𝗵𝘁. – The tension and heightened anxiety of a city and community on the cusp of World War 1 are well captured by Suman. There is a sense that there is turmoil throughout Smyrna, but also further abroad, and that some big changes are coming. This sentiment feels like it is forever present, as there is still discontent the world over, from both the young and the old.𝗜𝘁 𝗶𝘀𝗻’𝘁 𝗼𝗻𝗹𝘆 𝗵𝗲𝗿𝗲 𝘁𝗵𝗮𝘁 𝗶𝘀 𝗮𝗳𝗶𝗿𝗲, 𝗯𝘂𝘁 𝘁𝗵𝗲 𝘄𝗵𝗼𝗹𝗲 𝘄𝗼𝗿𝗹𝗱. 𝗦𝘂𝗹𝘁𝗮𝗻𝘀 𝗮𝗻𝗱 𝗸𝗶𝗻𝗴𝘀 𝗰𝗮𝗻𝗻𝗼𝘁 𝗵𝗼𝗹𝗱 𝗼𝗻𝘁𝗼 𝘁𝗵𝗲𝗶𝗿 𝗽𝗼𝘀𝗶𝘁𝗶𝗼𝗻𝘀. 𝗧𝗵𝗲 𝘆𝗼𝘂𝗻𝗴 𝗮𝗿𝗲 𝗱𝗶𝘀𝗰𝗼𝗻𝘁𝗲𝗻𝘁𝗲𝗱 𝗲𝘃𝗲𝗿𝘆𝘄𝗵𝗲𝗿𝗲. 𝗪𝗶𝘁𝗵𝗼𝘂𝘁 𝗰𝗵𝗮𝗻𝗴𝗲, 𝗳𝗼𝗿𝘁𝘂𝗻𝗲’𝘀 𝘄𝗵𝗲𝗲𝗹 𝗰𝗮𝗻𝗻𝗼𝘁 𝘁𝘂𝗿𝗻. – Scheherazade herself is a very interesting character. She is a mute, and grows up as a witness to the grief, death and destruction that is enacted on her city. In a similar way to her namesake (the narrator of One Thousand and One Nights), she presents her story to us, so that we too can bear witness to the destruction of her city. – 𝗔𝗵, 𝗵𝗼𝘄 𝘁𝗵𝗲 𝗧𝘂𝗿𝗸𝘀 𝘄𝗼𝗿𝘀𝗵𝗶𝗽 𝗘𝘂𝗿𝗼𝗽𝗲. 𝗘𝘂𝗿𝗼𝗽𝗲 𝘀𝘂𝗰𝗸𝘀 𝘁𝗵𝗲 𝗺𝗮𝗿𝗿𝗼𝘄 𝗳𝗿𝗼𝗺 𝘁𝗵𝗲𝗶𝗿 𝗯𝗼𝗻𝗲𝘀 𝗮𝗻𝗱 𝘀𝘁𝗶𝗹𝗹 𝘁𝗵𝗲𝘆 𝗰𝗿𝘆 𝗳𝗼𝗿 𝗘𝘂𝗿𝗼𝗽𝗲. 𝗟𝗼𝗼𝗸 𝗮𝘁 𝘁𝗵𝗲 𝗽𝗶𝘁𝗶𝗳𝘂𝗹 𝘀𝘁𝗮𝘁𝗲 𝗼𝗳 𝘁𝗵𝗲 𝗴𝗿𝗲𝗮𝘁 𝗢𝘁𝘁𝗼𝗺𝗮𝗻 𝗘𝗺𝗽𝗶𝗿𝗲. 𝗪𝗵𝗮𝘁 𝗮 𝘀𝗵𝗮𝗺𝗲.I’d recommend The Silence of Scheherazade to fans of historical fiction, as it is an interesting and beautifully told story.
This is a very meaningful and a happy event for me. We are celebration the launch of my first English book “The Silence of Scheherazade” with an online event organized by one and only Powell’s Books in Portland Oregon. (one of my hometown).
Maureen Freely, an author and translator that i admire very much will be chatting with me about the book. Oh what an honor!
Please join us. It means a lot to me seeing your faces on this BIG event!
Today is the big day! My English debut novel The Silence of Scheherazade is out in the UK (in a month time it will be available in the US) and I have so much to say for this huge step in my life.
I started writing The Silence of Scheherazade exactly seven years ago after a traumatic miscarriage. Even though doctors and dear friends kept telling me that I was still young and could get pregnant again, deep down I knew I was not going to. So, I poured all my creative energy into my writing, into writing The Silence of Scheherazade. No wonder the story opens with a birth scene! Not just any birth but the birth of our narrator, of Scheherazade. She is not just any narrator but THE narrator of the tales, she is the one who should continue telling stories in order to stay alive. For those of who grew up in the Mediterranean coast and in the Middle East she is a familiar voice, the Scheherazade of the 1001 Nights.
My Scheherazade however is a mute one. Thus, the title The Silence of Scheherazade. In my post miscarriage days of grief I wanted to give voice to those whose history was silenced by politics, governments and by the ones who hold the positions of power such as official history makers. I wanted to tell the story of the women and children of Smyrna in 1922. To break the silence of HIStory.
Both Turkish and Greek history books talk about what happened in September 1922. The narratives of the ones who had won the war and the ones who lost it weave the two opposing ends of the same history but neither tells a story but just his-story. Women of Smyrna in September 1922, regardless of their religion or ethnicity, Greeks, Armenians, Levantines and Turks all lost their beautiful town to the flames. After burning one week continuously, once the Great Fire of Smyrna was finally put down, what was left was just the ruins and the ghost of a once rich, joyful, cosmopolitan city.
I dedicated this book to those who have been exiled from their homeland. I put Greek poet Seferis’ poem Jasmine on the first page knowing that Seferis was a refugee from Smyrna himself.
The Silence of Scheherazade is a story of losing home. I find it auspiciously meaningful that the release date of its English debut coincides with these very days of history when the refugee crisis in the world is at its peak. As my book is about to reach its global readers everywhere on the planet, people are being uprooted from their homeland and forced to move to foreign places away from home.
The refugee crises that we are facing today have started late 19th century, continued throughout the 20th century, and is now peaking in the first quarter of the 21st century. My grandparents from both sides were uprooted from their homelands because of war and ethnic cleansing policies of the countries that they had lived and loved as their own once upon a time. They ended up in Turkey and started from the very beginning in a new land where nothing was familiar. They were not necessarily welcome in their new home, and I can easily presume by looking at the way in which refugees are treated in today’s Turkey that in my great grandparents’ time as well there was an expectation for them to return to where they came from once the war was over. Yet there was nowhere to return to.
Having carried these stories of my ancestors in my genes and in my consciousness combined with the loss of a potential life that I carried inside my body led me to formulate the story of The Silence of Scheherazade in such a way that the readers can immerse themselves in Smyrna and get to know the characters as they know some family members or friends. In order to recreate a lost time and space I needed a lot of details. Street names, maps, political climate, newspapers, fashion magazines, diaries as well how it smelled there and what colour was the sky when the sunset and how strong really was the famous Smyrna wind (imbat in Turkish and meltemi in Greek). Because when you must flee from your hometown, when you are forced to leave your country or if you are kicked out of your land what you are to leave behind is much more than your home and your possessions.
I hope that when the readers are turning the pages of The Silence of Scheherazade, they realise that they are not only taking a stroll in the past but they are reading a story that is happening right now, right here in the present day world of ours.
One final word about saving lives: Every day we are seeing thousands of lives in danger. Women and children suffering under the rule of totalitarian regimes, ethnic/ religious minorities under the threat of massacrers, Covid19, animals trapped in the wildfires, fish poisoned by the toxic waste… It is overwhelming to think of the many lives are being wasted with every second. It is so overwhelming that we might feel the need to shut down and disconnect from the rest of the world. But the other side of the coin is that we can save lives. Maybe not so many but most of us can save a life. One life. It might not make a big change in the world, but as Turkish colonel Hilmi Rahmi says to himself in The Silence of Scheherazade, that life is worth a world to the one who is living it.
I am thrilled that my The Silence of Scheherazade will reach to distant corners of the world and I hope it will help to break the silence and the silenced people one by one.
Special thanks to my publisher Head of Zeus and Kalem Literature Agency, to my lovely translator Betsy Göksel who cried over the pages which she translated because she was so touched by the story, to my Turkish publisher Doğan Kitap, to my Smyrna guru and dear friend George Poulimenos and to all my readers around the globe. If half of this book is written by me, the other half will find life in your imagination.
Evlere tıkıldığımız koskoca bir yılın ardından huzurlarınızda EVDEN KAÇMANIN YOLLARI!
Evden Kaçmanın Yolları, Doğan Kitap, Nisan 2021
Bu kitap geçen Eylül ayında aklıma düştü. Bir hayaldi. Çocukluğumda ne çok evden kaçtığımı (sadece ikinci kata kadar inebiliyordum ama özgürlüğü kanıma sızıyordu), lise yıllarında nereye gittiğini bilmediğim otobüslere binerek bile isteye şehirde kaybolduğumu, ana caddelerden hep ara sokaklara, karanlık geçitlere, aralık kalmış bir bahçe kapısından içeri sızdığımı hatırladıkça bu kitabın ilk tohumları da aklımın toprağına serpildi.
Acaba yazarlık ile bu evden kaçma tutkusu arasında bir bağ var mıydı? “Şair yitik yeri şimdi şiirinde yaratmak zorunda” ise acaba yazarlık yitirilen yerlerden mi başlar? Kaçılan evler, şehirler mi besler yazıyı yoksa kalanlarda mı saklıdır esas hikaye? Bir de kovulanlar vardır, onların hikayesini kimler anlatır?
Önce Neslihan Önderoğlu’na açıldım. Tanıdığım, beğendiğim yazar dostlarımdan birer evden kaçma/ kalma hikayesi/anısı istesem, sonra bu anlatılardan bir kitap oluştursak? Neslihan beni yüreklendirdi. Doğan Kitap her zamanki gibi arkandayız, dedi. Tüm cesaretimi toplayıp aklımdaki isimlere mektuplar döşendim.
Ve işte o günden tam altı ay sonra bugün EVDEN KAÇMANIN YOLLARI 24 yazarın 24 evden kaçma veya kalma hikayeleri, anıları, anlatıları ile örüldü.
Üstat Orhan Pamuk ve YKY çok sevdiğim “Pencereden Bakmak” hikayesinin bu seçkide de yer alması için desteklerini benden esirgemediler. Emeği geçen herkese kaleme kağıda sarılan herkese, Doğan Kitap’a ve özellikle sevgili Hülya Balcı ile Cem Erciyes’e çok teşekkür ediyorum.
Evde bunalan herkese bir özgürlük kapısı açabildiysek, o kapıdan girip başka dünyalarda gezmeyi mümkün kılabildiysek ne mutlu bize.
EVDEN KAÇMANIN YOLLAR kitap satılan her yerde. Uğur getirsin dünyaya…
Bu yazıyı geçen hafta kaleme almaya başlamıştım. Araya başka yazılar girdi. Bugün, İstanbul Sözleşmesi’ni savunmaya meydanlara akarken, ben de kalemimi kuşanıp bitirdim.
Mine Söğüt’ün 5 Mart günü Cumhuriyet Gazetesi’nde çıkan “Baba evini derhal terk edin kızlar” başlıklı yazısı ülkemizde epeyce patırtı kopardı. Söğüt “… o despot, o dayakçı, o adaletsiz, o ikiyüzlü, o sinsi, o hesapçı, o güvenilmez babaların evinden erkenden çıkın gidin kızlar,” diyordu yazısında. Çünkü onun da gayet açık ve seçik bir biçimde yazısında değindiği üzere “her baba evi öyle sanıldığı kadar güvenli değildi.”
Söğüt’ün yazısında bahsettiği “baba evi”nin ne olduğunu, neresi olduğunu biz kadınlar anladık. Onu anlamayan (ve bence yazıyı okumayan) bir kısım erkek ve bir iki kadın (aynı kesim İstanbul Sözleşmesi’nin tek bir maddesini okumuş mudur?) ise Mine Söğüt’e saldırdı. Şaşırdık mı? Hayır. Şaşırmak yerine kendi baba evimizi terk öykülerimizi düşündük. Ben benimkini anlatmaya karar verdim. Bir de bakarsınız ilham olur bazı kızlara…
Ben baba evini terk etmeden çok önce babam bizim evi terk etti. Bunu okuyan bazı kimseler hemen “a, o zaman seninki sayılmaz” diyecektir. Boşanmış aile çocuğu olmak alnımızda damgadır ne de olsa. Mesela bir grup erkeğin tecavüzüne uğrarsınız, tecavüzcü erkeklerin avukatı boşanmış ailede büyümüş bir kız çocuğu oluşunuzu psikolojik rahatsızlığınıza, oradan da tecavüzün kurbanı değil, aksine faili olduğunuza bağlayan bir savla mahkemeye gelir. Olur olur. Olmuştur. Örneklerimizin hepsi cennet vatandan alınıp huzurlarınıza sunulmuştur. Yani diyeceğim şu ki benim baba evini terk öyküm de belki bu yüzden küme düşer. Ama olsun. Bir defa başladık, sonunu getirelim. Dedim ya bazı kadınları yüreklendirir belki. Her kadın baba evini bir değil, onlarca, yüzlerce defa terk etmelidir çünkü, fikrimce.
Ben yasaksız ve dayaksız bir evde büyüdüm. Babam hayatında sadece bir defa, evden ilk kaçışımda avcuma bisiklet pompası ile vurdu. Sekiz yaşındaydım. Büyükada’da, denize girme izni olmayan bahçıvanın kızlarına kendi mayolarımdan, kolluk ve simitlerimden pay edip onları yüzmeye, bizim yokuşun aşağısındaki kayıkhaneden dikenli tellerle ayrılan özel plaja götürmüştüm. Bahçe masamızda, öğle yemeği servis edilirken evdeydim. Bahçıvanın eşi -yüzmeye götürdüğüm kızların annesi- durumu çakmasaydı ve aile soframızın ortasına bomba gibi düşmeseydi, günü zaferle kapatabilirdim. Ama öyle olmadı, bahçıvanın zehir gibi zeki karısı parmağıyla beni işaret ederek huzurla köfte yediğimiz taşlığa daldı. “Bu ne yapmış biliyor musunuz” diye bağırıyordu. “Bu ne yapmış biliyor musunuz? Küçücük oğlanı denize sokmuş!” (Evet, anladınız. Olay kızları denize götürmem değildi, onlara emanet oğlan kardeşi ne yapacağımızı bilemediğimiz için onu da yanımıza almış, mecburen onu da suya sokmuştuk! Kızlar değildi önemli olan. Oğlandı. Benim yüzümden oğlan boğulabilirdi!) Babam yemekten sonra beni çağırdı. Avcumu açtım. Bisiklet pompasıyla vurdu. Yuvadan beri cetvelle sıra dayağına çekilen sınıfların içinde yer aldığımdan avcuma inen pompanın acısı beni pek etkilememişti. Babamsa bu pompa dayağını hiç unutmadı. Kendini aklamak için mi artık nedense, sık sık o gün ne kadar korktuğunu, onun ne kadar korkuttuğumu anlattı durdu, yıllarca.
Diyeceğim şu, babaların terk ettiği, dayaksız ve yasaksız evlerde, melek gibi cici babalarla özgürlük içinde büyüyen, sevgi kadar saygı gören kız çocukları da o evi terk etmelidir.
Babamın korkusu bana bir dizgin olabilirdi. Bir yandan “istediğini yap, yeter ki bana doğruyu söyle” (baba evlerimin yegâne kuralı) derken bir yandan “babacığını korkutma” kartını kullanabilirdi. Başlarda birkaç defa buna niyet etse de hem işe yaramadığını gördüğünden (koskoca adama cesareti ben mi aşılayacaktım?) hem de bir zamanlar kendi baba evini terk etmiş bir oğlan çocuğu olduğundan kendi korkusuyla beni dizginlemekten vazgeçti.
Ben yine de (babamın benden önce terk ettiği) (cici) baba evimi terk ettim.
Üstelik bir defa değil.
İlk önce Cihangir’e taşındım. Yirmi beş yıl önce. En yakın arkadaşımla. İki genç kadın Cihangir’de birinci katta bir apartman dairesinde yaşadık. Ufacık balkonumuz sandalye çekip kitaplar okuduk, şarkılar söyledik, dans ettik. O evi arkadaşlarımızla tıka basa doldurduk. Orada çok güldük. Sadece gençlikte gülünecek kadar çok. Bir ağız dolusu.
Master kastır derken üniversitede okunacak her şeyi bitirdiğimde “baba evi”me dönmem bekleniyordu belki. Annemden, babamdan değilse bile toplumun diğer kesimlerden aldığım sinyal Cihangir’deki “marjinal” hayatın bitip “normal” hayatın başlaması gerektiğiydi. Yirmi sekiz yaşındaydım. Üniversitedeki araştırma görevlisi hayatım yüksek lisans tezimin teslimi ile sona ermişti. Şimdi artık bir iş bulmalı, yavaştan “hayata atılmalıydım.”
Bence hayata atılmak yaşamın yüreğine dalmaktı. O da oturduğun yerde olmazdı. Karşılığında bana ev ve temel ihtiyaçlarımı karşılayacak kadar cep harçlığı sağlayan gönüllü işlere bakmaya başladım. Dünyada ne çok iş vardı. Hayvan barınaklarında çalışabilirdim, köylerde öğretmenlik yapabilirdim, elma toplamak için sadece konaklama ve yemek değil, epey iyi para da veriliyordu. Şili, Peru, Laos, Tayland, Bali, Hindistan, Nepal ve hatta adını bu araştırmalarım sırasında ilk defa duyduğum Marşal Adaları’nda bile yaşamımı rahatça ikame etmemi sağlayacak işler vardı. Yazdığım e-postaların hepsine olumlu yanıt gelmişti. İş bir pasaporta, bir de uçak biletine bakıyordu. İkisini de aldım. Pasaport on yıllıktı. Bilet tek yön.
Ülkeden bir süreliğine ayrılmak baba evini çifte kavrulmuş kıvamda terk etmekti. Tadına doyum olmadı. Sanılanın aksine bir gün geri döndüğümde işsiz de kalmadım, kariyer sahibi yaşıtlarımın arayı açtığı filan da yoktu. Aksine yaşadıkları hayatın, istedikleri değil, onlara dayatılan bir hayat olduğunu fark eden birçok yaşıtım kırk yaş öncesinde varoluşsal bunalıma girmişlerdi. Ben henüz ne olduğu ülkemizde pek bilinmeyen yogayı öğretmek üzere meslek hayatıma yeni başlıyordum. Kendi gazozumu kendim açıyordum. Mutluydum.
Baba evi bir defa terk edilmez. Periyodik bir eylemdir. Kaş aldırmaya benzer. Yay gibi alırsınız kaşlarınızı. İki hafta sonra şeklini bozacak tüyler alttan üstten çıkar. Elde cımbız ve ip yeniden işe koyulursunuz. Baba evi de öyledir. Tam çıktım artık derken, birden bakarsınız yine içeridesiniz. Tekrar tekrar terk etmek gerekir.
Evlendiğimde baba evini bir kez daha terk ettim. Düğünden sonra babam beni bir kenara çekip, “sen ciddi misin”, diye sordu. “Evet, dedim dün evlendik ya, oyun gibi mi geldi sana?”
Oyun gibi gelmişti babama. Çünkü kocam hastaydı. Yürüme engelliydi. Bir baba evinde hayal edilen damat özelliklerine sahip değildi. Çalışmıyordu. Çalışmayacaktı. Çalışamayacaktı. Ben bu adamı sevmiştim. Ve yan yana uzanıp, uzun uzun gülebildiğimiz için onunla evleniyordum. En sevdiğimiz kitap birdi. (Küçük Şeylerin Tanrısı) Ve aynı şarkıda birbirimizi susturuyorduk. (Famous Blue Raincoat). Aşık olmak için bu kadarı yeterdi ya, bu adamda dahası da vardı. Bana bakacak bir koca değildi bu erkek. Çocuk istemiyorduk. Kedi seviyorduk. Altı ay dünyanın o yanında, bir bu yanında yaşamak niyetindeydik. Ben uzun yollara tek başıma çıkacaktım yine. O beni evde bekleyecekti.
Aradan on sene daha geçti. Baba evi, sevdiğim erkekle kurduğumuz evimizin pencerelerinden de içeri sızdı. Camları, pencereleri macunla kapladım. İçimi acıtan bir anımı anlatırken espri yapmaya çalışan kocamı uyardım. “En sevdiğim mevsim sonbahardır” dediğimde, “ben ilkbaharı severim,” diye yanıt verir ve bana ilkbaharın güzelliklerini anlatmaya kalkışırsa, ona konumuzun sonbahar olduğunu hatırlattım. (Örnek Shirley Valentine’dan) Dilimizi kadınları aşağılayan küfürlerden temizledik. Ben ev işi yapmayı reddettim. Canım çekmedikçe yemek pişirmeyi de. Anne olmayı da. Kendi paramı kazandım ve ayrı bir hesapta tuttum. Yapmak istemediğim işleri yapabilecek hünerli kadınları işe aldım, onlara hak ettikleri ücreti hiç sektirmeden ödedim. Hayatın hedefine mutluluğu koydum. Özgürlüğüme sahip çıktım, bedenime, heveslerime. Bir erkek yazarın sahip olduğu tüm koşulları hayata geçirmek için yılmadan, yıkılmadan kendime ait odanın kapısını kapattım ve dışarıda olup bitenleri orada, dışarıda bıraktım. Dünya bensiz de pekâlâ dönerken ben kitaplar yazdım. Gururum incecik sardığım yaprak dolmalar değil, rafa inci gibi dizdiğim kitaplarımdır.
Güvenli de olsa baba evini terk ettiğim için, sokaklarda özgürce dolandığım için, ağız dolusu gülüp, hazla, arzuyla seviştiğim için “yaşamak güzel şey be kardeşim” dedim. Diyorum. Hâlâ. Ve hâlâ. Her adımda, her yazımda baba evini biraz daha terk ediyorum.
Son olarak, devlet babanın bir imzasıyla İstanbul Sözleşmesi’nden vazgeçilmez. O kadar kolay olmaz. Kadınlardan bir duvar ördük. Her gün yükseliyoruz, genişliyoruz. Çin seddi gibi sınır tanımaz bir biçimde uzayıp gidiyoruz. Baba evini terk eden kadınlar el eleyiz.
Artful Living Sanat, Kültür, Yaşam ve Edebiyat Portalı’nda, eleştirmen ve yazar Asuman Kafaoğlu Büke ile çok keyif aldığım bir röportaj yaptık. Linki burada. Sizlerle paylaşmak istedim.
Dün gece uyuyamadım. Polislerin Boğaziçi Üniversitesi’ne, okuluma, on yılımı geçirdiğim eğitim yuvama dalıp atanan kayyum rektöre karşı direnen öğrencileri sürükleyerek göz altına aldıklarını duyunca uykum kaçtı. Twitter’dan biraz video izledim. Polis buyruklarını, öğrenci feryatlarını duydum. Karanlık videolarda bir belirip bir kaybolan TB binasının ışıklarına baktım. Göz altına alınan çocuklardan biri bir arkadaşımın oğlu. Oğlanı ve arkadaşımı düşündüm. Hashtaglari paylaştım. Bir şey yaptım sanmakla, hiçbir şey yapmamış, yapamamış, göz altına alınmadan önce kampüse kıstırılan öğrenciler gibi çaresiz hissettim kendimi. Yatakta döndüm durdum. Sabah 6’da yoga dersim vardı üstelik. Alarmı 5’e kurmuştum. Kendi yogamı yapmaya ve bir kahveye vaktim kalsın diye. Uyuyamadıkça uykusuz vereceğim dersin ve sonrasında hayalet gibi geçecek günün stresi de bindi. Nihayet saat 2 gibi öğrencilere bir eposta yazarak dersi iptal ettim. Sonra kalkıp bir tost ekmeğinin üzerine domates dizip yedim. Nihayet uyuduğumda ay o kadar alçalmıştı ki odamın parkelerine ışığı düşmüştü.
1998 Bahar. Boğaziçi Üniversitesi
Sabah 8’de uyandım. Yogayı boş verip sokağa çıktım. Evimizin önünde büyük ve güzel bir park var. 90 dakikalık spor izni kullanan Atinalılar ile beraber parkımızı dönen çemberde yürümeye koyuldum. Hava sıcaklığı 16 derece. Atina için bile yüksek bir rakam. Dün Açık Radyo’da duydum. Gezegen son bilmem kaç bin yılın en sıcak yılını yaşıyormuş. Çorap giymeye bile hasret kaldık. Parkımızın dönen çemberde köpek gezdiren, koşan, yürüyen, bacak esneten insanlar şortlu tişörtlü. Kuşlar ötüyor. Serviler, okaliptüs ağaçları, çamlar ve adını bilmediğim muhtelif bitki tatlı tatlı hışırdıyordu. Yürürken sesli kitap dinlemeye bayılıyorum ama bu defa kulağıma kulaklık takmak içimden gelmedi. Oysa kulağımda birisi bana kitap okurken (bu aralar Storytel’den Eve Dönmenin Yolları ile Audible’dan Benim Hüzünlü Orospularım’ı -ingilizce- dinliyorum. Alice Munro’nun öyküleri ise daima cepte. Yürüyüş yaparken roman değil öykü dinlemeyi tercih ediyorum aslında. Yürüyüşün süresini bir öykü kadar tutuyorum. Başı sonu belli oluyor. O öyküyü bir daha duyarsam ya da okursam, yürüdüğüm zamanın ayrıntıları, havası, renkleri, sesleri, yanımdan geçen, karşıdan gelen insanların yüzlerinin anısı geri geliyor. Belleğe ses yoluyla yerleşen öykü koku gibi bir şey. Hafızayı tetikliyor.
Yürürken öykü ya da roman dinlemenin sevdiğim taraflarından biri de insan kendini bir roman karakteri gibi hissediyor. Hani nasıl müzik dinlerken koşarsanız, ya da bisiklet üzerinde, direksiyonda iseniz bir filmde sanırsınız kendini, yürürken hikâye dinleyince de yaşam denen şu kitabın içindeki karakterlerden biriyim hissi geliyor insana. (en azından bana) Daha dikkatle bakıyorum etrafıma. Bir roman karakterinin yapacağı gibi, o anın ayrıntılarını pür dikkat aklıma not ediyorum. Yapraklara düşen ışık, havadaki nereden geldiğini çözemediğim poğaça kokusu, evsiz kadın Maria Teyze ile siyah köpeği Mavrula’nın bir bankta soluklanırken yüzlerini güneşe vermeleri… Bir yandan bir başkasının hikayesini dinlerken bir yandan da aklım bunları not ediyor. Bir yandan da gördüğüm sahneleri, içimi tırmalayan imgeleri, yükselen bir takım duyguları, aklıma bir duman gibi sızan atmosferi bunlar neyin metaforu ola ki diye düşünmeye başladım. (Hayata bir Beliz Güçbilmez dokunuşu, Tersine Mühendislik tılsımı.)
Bu arada, bu dediğim sadece sesli kitap dinlerken oluyor. Sesli kitap dinlemediğim zamanlarda ise kendi düşüncelerimde, o sıkıcı, bildik zihin dalgalarında, ayağımın bastığı yeri bile ayırt etmeksizin yürüyüp gidiyorum.
Bugün öyle olmadı ama. Bugün aklımda Boğaziçi Üniversitesi’yle yürüdüm. Beni ben yapan unsurların, bilgimin, kültürümün, soyut düşünce yeteneğimin, entelektüel birikimimin ve anılarımın, ve aşklarımın, çimenlerde, Orta Kantin’deki, manzarada, kütüphanede geçen gençliğimin yuvası okulumu düşünerek yürüdüm. Nostaljik bir hüzünden çok gece yatağımda dönüp dururken hissettiğime benzer bir çaresizlikle. Şimdi, burada uzaktayım, İstanbul’da, Türkiye’de bile değilim. Olsam ne yaparım ki zaten? Boğaziçi’ne gitsem, güney kampüse insem, öğrencilerle beraber otursam ne değişir ki? Bunun çaresizliği idi beni saran. İyiliğe ve erdeme inanan açık fikirli, zeki, bir ulusun, bir dinin, bir coğrafyanın sınırlarından kendini sıyırmış insanların barınmaya çabaladığı alanları bin kollu bir canavar gibi kuşatan şu yeni dünya düzeni karşısındaki çaresizlikti hissettiğim. Ne benim üniversiteme ne de benim ülkeme has, tüm dünyayı kasıp kavuran ataerkil, kabadayı, fanatik ve sığ zihinlerin elinde boğazı sıkılan, nefesi sıkışan, nereye dönse o canavarın kollarının oraya da yetiştiğini gören insanın yapacak bir şey kalmadığını anlamasının çaresizliği içinde yürüdüm.
Azizlerden birinin yortusu olsa gerek bugün. Parkımızın içindeki iki kilisede de ayin vardı. İçeride oturalamadığı için hoparlörleri dışarı koymuşlar. Yaşlı, siyah giysili, beyaz saçları ensede topuz ufacık kadınlar ile kocaları kilisenin dışına konmuş tahta sandalyelerde oturmuş, hoparlörden yayılan papazın melankolik ezgisini dinliyorlardı. Kilisenin mermer basamaklarına oturdum. İster kilise, ister cami, isterse Hindu ya da Budist tapınağı, isterse benim yoga köşem olsun beni tanrı(lar)a yaklaştıran tüm sesler ve kubbelerin altında huşuya kapılıyorum. Yine öyle oldum. Tüm zamanlarımın biricik romanı Küçük Şeylerin Tanrısı’nda bu sabah okuduğum satıları düşündüm. (3 Martta bu kitabı okuyacak bir grup hevesliye «okuma öncesi bilinmesi iyi olacak şeyler» sunumu yapacağım için kitabı tekrar -yirminci kez?- okuyorum):
“Bizim bildiğimiz kadarıyla insanlık tarihi Dünya Kadın’ın (Gezegeni şu sıraları 46 yaşını süren bir kadın olarak düşündüğümüzde) hayatında ancak iki saat önce başladı… Çağımızın tarihinin tamamının, dünya savaşlarının, düşler savaşının, Ayda Yürüyen İnsan’ın, bilim, edebiyat, felsefe, öğrenme tutkusunun, Dünya Kadın’ın gözünü açıp kapaması kadar bir zaman içinde olup bittiğini düşünmek, huşu verici ve kibir kırıcı bir düşünce…”
Bir bakıma öyle… Yine de… Sayfayı çevirdiğimde karşıma çıkan cümle:
“Olup bitenlerin jeolojik zaman açıısndan önemsiz bir şey olduğuna kendilerini inandırmaya çalışacaklardı. Dünya Kadın’ın gözünü kırpması yalnızca, diyeceklerdi. Daha da kötü şeylerin olup bitmiş olduğunu söyleyeceklerdi. Hâlâ da oluyor diyeceklerdi. Ama bu düşünce onları rahatlatmadı.”
Bir bakıma da böyle… Hem de tastamam.
Parkı çevreleyen çemberi tersten yürüyerek eve döndüm. Park ilk defa gördüğüm bir yere benzedi tersinden yürüyünce.
Bu neyin metaforu ola ki diye düşüne düşüne merdivenleri çıktım.
Blog değil, şiir sanki bu yazdıklarım. Ayda yılda bir defa geliyor, iniyor. Vakit kaybetmeden daktilo başına geçmek lazımdı. Geçtim.
Hiç fena gitmiyordum. Akıllı uslu bir karınca gibi günün işlerini tamamlıyor, mecburiyetlere göğüs geriyor, hayalimdeki rutini bir ucundan yakalamamın mutluluğa yeteceğini kendime tekrarlıyordum. Sabah erken, yogadan hemen sonra kağıda yazdığım iş listesinden bir işin üzerini silebiliyorsam akşam, kendimle gurur duyuyordum. Listenin yarısını hafta biterken çizebildiysem verimli bir hafta geçirdiğime ikna ediyordum kendimi. Neden bu kadar çok işim olduğunu, nerede hata yaptığımı sorgulamayı bırakmıştım. Karınca kararınca yaşıyordum. Eskiden, pre-covid çağında İstanbul’da geçirdiğim dokuz günde koştur koştur yaptığım işlerin hepsi aynı yoğunlukta tüm ay, oradan aylara, mevsimlere yayılmıştı. Yayılırken seyrelmemiş, sıkışmış dokusunu korumuştu. Dersler, kitap sohbetleri, kitap tanıtımları, radyo söyleşileri, sosyal medya takibi, özel seanslar, excele geçirilen hesaplar, banka kontrolleri, ders kayıtları, öğrencilere duyurular tam gaz devam ediyordu. Eski güzel günlerde tüm bunlar ayın dokuz gününü alırdı. Bilemedim on, on iki. Sonra Atina’daki eve dönerdim ve yazı odama kapanırdım. Okurdum ve yazardım. Dışa dönük etkinliklerin bir sonu, son kullanma tarihi vardı. Ülkeden çıkış damgası ile ben de unuturdum arkamda bıraktığım meşgul kişiliğimi. İçe kapanık bir yazar olurdum. Ya da şimdi buradan maziye baktığımda öyle görünüyordur. Bilmiyorum.
Herşeyi kabullenmiştim. Ümitli çoğunluğun aksine bu günlerin biteceğini de düşünmüyordum. (Hâlâ da düşünmüyorum.) Böyle sürecekti hayat. Hayır, hayat böyle bir şeydi. Hasretini çektiğimiz her şeyi, kahvelerde buluşmayı, dostlarla oturulan uzun bir masada tokuşan kadehleri, uçak koltuğundaki emniyet kemerinin kapanırken çıkardığı çelik şıkırtıyı, kitapçı raflarında gezinen elleri, dağlara çıkmayı, tatile gitmeyi, seyahati hayal edebilmeyi filan bir yana bırakırsak, hepimiz hayatlarımıza hapis ettik kendimizi. Herkes bir şeyler seçti. İş kurdu, kariyer yaptı, çocuk doğurdu ev aldı, mortgage’a girdi, dünya evine girdi, altına, dolara, evliliğe yatırım yaptı. Çıkılmaz bir çilenin içine takıldık kaldık. O hasretini çektiğimiz şeylere kavuşsak bile özgürlüğü doya doya yaşayamayacağımızı anladık. Herkes kendi hayatına hapsolmuş meğer, bunu anladık.
Ben bunu da mütehammül bir tavırla kabullenmiştim. Atina’da, MSli kocama baktığım bu hayat benim hayatım. Ben buradan çıkamam. Küçük kaçamaklar, kaçışlar yaşasam da dönüp geleceğim yer burasıdır, şu evde, bu insanla süren hayattır. Nereye gitsen peşinde gelecektir. Karmadır. Kaderdir. Dharmadır. Kabullenmiştim. Fena değildim. Etrafımdaki bunalan, şikayet eden, eskiye dönmek isteyen, geçecek geçecek avuntusuna sığınan ve o avuntuya sığamayan, sıkışan, çaresiz kalabalıklardan iyi durumda olduğumu düşünüyordum. Ne de olsa biz pre-covid zamanlarımızda da evden pek çıkmadan yaşardık. Kahve, kedi, koca üçlüsüne bir de kovid eklensin ben üstesinden kaplan gibi gelirdim.
Vatan hasretinden kendimi süzme mercimek çorbası ve kısır yapmaya verdiğim bu döngünün bir noktasında, tam olarak dün sabah bir telefon bütün dengemi bozdu. Haftaya iyi başlamıştım oysa ki. Bol bol ders verdiğim, öğrencilerimle görüştüğüm hafta sonunun ardından yorgun değil güçlüydüm. Masa başına listemi yapmak üzere şevkle oturdum. Eşim tam o anda, benim masaya oturduğumu görmüş olacak ki tuvalete gitmek istediğini söyledi. Yarım saat müsaade istedim. Haftanın işlerini yazacaktım. Tam o sırada telefon çaldı. Bilmediğim bir numara. Açtım. Cosmote’den bayan Silly iyi yıllar, iyi haftalar, iyi günler dilekleriyle karşımda, kulağımda. Cosmote Yunanistan’ın en büyük GSM şirketi. Bana bir teklifleri varmış, bunca yıllar müşterileri olduğum için bir şeyler bir şeyler… Ben çok memnunum kendi “paketo”mdan filan anlatmaya çalışıyorum. Dinler mi, motor takmış gibi anlatıyor. Kulağım yanıyor. Duyduğum sayıları telaşla önümdeki kağıda yazıyorum. Ayda 20 euro, 3GB, yanında bir cihaz hediye vs vs vs. Zaten makineli tüfek döktürdüğü Yunancayı anlamakta zorlanıyorum, bir de üzerine sayılar. Eskiden iki dili de sular seller gibi konuşan casusları sayılarla sınarlarmış. Çünkü insan bir yabancı dili ne kadar iyi konuşursa konuşsun sayılarda çuvallarmış. Kulağım yandı. Yandı. Bir hayır diyemedim. Hayır ya, ilgilenmiyorum. Hayır ya, kapatın aramayın beni. Diyemiyorum. Yaş 47 hala diyemiyorum. 22 yaşındayken ilk defa kendi evime çıktığımda, kapıma gelip bana içi teflon dışı koyu yeşil tencere seti satmaya çalışan adama hayır diyemeyişim gibi, on parçalı o seti iki kuruşluk ar-gör maaşımla ödemeye çalışmam gibi, Cosmote çalışanı Bayan Sily’ye bir sus yahu, içim şişti diyemiyorum.
Bunu fark ettiğim an bana bir şey oldu. O sakin, kabullenir halim uçtu gitti. İÇimde bir isyankar bayrağı açtı. Sily’ye, tencere satan adama ve benzeri herkese diyemediğim hayırlar bir bir döküldü. Göğsüm sıkıştı. Ağlamaklı oldum. Seni tuvalete götürmek istemiyorum diye sızlandım eşime. O zaman bir bakıcı tutalım, ben tek başıma tuvalete gidemem ki biliyorsun dedi. Elin adamını da evde istemiyorum. Hayır. Herşeye hayır demek istiyorum. Makul bir tarafı yok. Ama öyle bir hal geldi. Bayan Sily içimdeki yenilgi hissini su yüzüne çıkardı. Neye yenildik, bizi kim yedi, yendi bilmiyorum. Sanki hepimiz yenildik gibi geliyor. Ya da yenik sayıldık. Topluca kaybettik. Hayatı. Hapsettik kendimizi hayatlarımıza. Çıkamıyoruz. Öyle bir hisse kapıldım. O hissin dalgasına bırakırsam kendimi… Ne olur? Ne olur o hissin dalgasına bırakırsam kendimi. Bilmiyorum. Delice bir şeyler yapmak geldi içimden. Sevdiğim herkesi ve her şeyi terk edip gitmek filan. Bunu daha önce yapmamış olsam, iyi bir hayal olabilirdi. Ama ben bunu zaten yaptım. O şehir hep peşimden geldi. Ben yine aynı sokaklarda dolaştım. Bu mahallede kocayacağım anladım. Hayat böyle karantina gibi bir şey. Geçsin diye beklerken bir bakıyorsun ömrün tükenmiş.
Bu uyanıştan sonra kısırı ve mercimek çorbasını mutfak masasına bırakıp kendimi çalışma odama attım. Mutfak dolapları, çekmeceleri ve biber salçasının kapağını açık bıraktım. Telefonu kapattım. Kapıyı aralayıp benden birşey isterlerse yüzümü kitapla örtüyorum.
Hayırlara vesile ola.
Siz peki? Siz nasılsınız?
WordPress illa ki yazıma fotoğraf koymamı istiyor. Ona da hayır. Bıktım durmadan fotoğraflarımla varolmaktan. Foto yerine şiir koyacağım ben bugün bloğa. Buyurun.
ŞEHİR "Bir başka ülkeye, bir başka denize giderim," dedin, "bundan daha iyi bir başka şehir bulunur elbet. Her çabam kaderin olumsuz bir yargısıyla karşı karşıya; - bir ceset gibi - gömülü kalbim. Aklım daha ne kadar kalacak bu çorak ülkede? Yüzümü nereye çevirsem, nereye baksam, kara yıkıntılarını görüyorum ömrümün, boşuna bunca yılı tükettiğim bu ülkede." Yeni bir ülke bulamazsın,
başka bir deniz bulamazsın.
Bu şehir arkandan gelecektir.
Sen gene aynı sokaklarda dolaşacaksın.
Aynı mahallede kocayacaksın;
aynı evlerde kır düşecek saçlarına.
Dönüp dolaşıp bu şehre geleceksin sonunda.
Başka bir şey umma -
Bineceğin gemi yok, çıkacağın yol yok.
Ömrünü nasıl tükettiysen burada,
bu köşecikte,
öyle tükettin demektir
bütün yeryüzünde de. Konstantinos Kavafis
Tercüme: Cevat Çapan
İnsanlık Hâli 